Op een mooie warme zomeravond ergens in juni waren we op een informatieavond over de open Bedrijvendag Westerveld. Deze informatieavond was op de Johannes Post Kazerne in Havelte.

De kazernecommandant was betrokken bij de organisatie van een eventing evenement in Emmeloord. Na afloop van de avond werden er sponsors gevraagd voor een eventing evenement. We hadden eigenlijk meteen ‘dat is iets voor ons’. We coachen niet alleen met paarden, we rijden paard en hebben een brede belangstelling voor de paardensport.
Tijdens het evenement hebben we verder gesproken met de kazernecommandant en uitgelegd wat we nu precies doen met dat coachen met paarden en vooral ook wat het met en voor mensen kan doen.
Zijn interesse was gewekt. De kazernecommandant is tevens heel betrokken met het wel en wee van veteranen, al dan niet meer in actieve dienst.
We hebben een afspraak gemaakt op de kazerne en met elkaar gesproken over wat we kunnen doen met de paarden voor mensen met bijvoorbeeld PTSS. Het was voor ons nieuw om mensen met PTSS te gaan begeleiden. Hoewel we wel mensen met trauma’s hebben begeleid, is dit toch weer anders.

Het begin
Voorzichtig zijn we begonnen met iemand die we via via kennen. Door verhalen van haarschoonzus gaf zij aan graag te willen ervaren of het haar zou kunnen helpen. Er waren algeruime tijd problemen, niet alleen psychisch maar ook fysiek. Aan het fysieke deel zou op korte termijn iets gedaan worden: er zou een zware operatie volgen. De resultaten na de eerste sessie waren al bijzonder, direct werd voor langere duur ontspanning en rust ervaren en vastgehouden. Na de 2^e sessie viel alles op haar plaats.
Met haar input zijn we verder gaan bouwen aan het traject. Ze gaf na de 2^e sessie aan, deze vond plaats op het weiland, dat ze daar meer vrijheid had ervaren. De 1^e sessie hadden we thuis gedaan en dat is meer een besloten omgeving: in een bak omzoomd door bomen.
De setting op het land is ook heel anders. Waar we thuis met 1 paard werken, werken op het land met alle 4. De paarden komen meestal 1 voor 1 naar ons toe om kennis te maken. Daarna is er altijd 1, die zich verbonden voelt met de coachee op dat moment en vice versa.

Het aantal mensen met PTSS die we begeleiden is sindsdien uitgebreid.
Vaak horen we dat de coachee behoefte heeft om in de dagelijkse praktijk om te kunnen gaan met de effecten van het trauma. Meer rust te kunnen ervaren, en het verleden deels los te kunnen laten. De neerwaartse spiraal om te buigen naar een opwaartse met alle effecten van dien in gezinnen en relaties.
Opvallend daarbij is dat de mensen aangeven niet over het trauma zelf te willen praten. Onze aanpak sluit daar bij aan. Wat ons betreft wordt er niet over het trauma gesproken, alleen indien de persoon daar zelf behoefte aan heeft.
Een sessie met de paarden is heel intensief. Er komen veel emoties los. Soms gaat het om emoties die niet zozeer met het trauma op zich te maken hebben. Het gaat zeker niet alleen om negatieve ervaringen die naar boven komen. Hele mooie herinneringen waardoor sommige zaken duidelijk worden: hoe komt het dat ik altijd zo reageer, waarom heeft een bepaalde situatie zo’n invloed op mij. Het geeft de mensen inzicht in gedrag en bepaalde patronen.
Het werken met de paarden heeft verder als voordeel dat je ze troost en steun kunnen bieden. Paarden hebben geen oordeel, ze accepteren je zoals je bent. Ze leven in het hier en nu en reageren ook alleen op wat ze op dat moment ervaren.
De paarden zorgen er voor dat je bepaalde gedachten toch durft uit te spreken, je voelt je gesterkt door de steun van het paard. Of het paard blijft hardnekkig volhouden dat niet alles is gezegd. Hij zal dan blijven doorgaan tot het moment dat gezegd is wat gezegd moet worden. Waarbij overigens het paard ook zal uiten wanneer het nog te vroeg is voor de coachee om items te benoemen.

De paarden worden door de coachees ook gezien als rolmodel. Ze kunnen zich spiegelen aan de uitstraling en gedrag van het paard. Door zichzelf te (durven) zijn, komt de kracht naar boven.

Werkwijze
De eerste sessie vindt plaats op de thuislocatie van Farasi-Rafiki te Wateren. Daar kan de coachee wennen aan de intensiteit van het werken met het paard.
Tijdens de 2^e en volgende sessies gaan we naar ons weiland, eveneens in Wateren. We hebben de beschikking over 2 ha. De ruimte maakt dat de mensen zich niet opgesloten voelen.
Een sessie begint altijd met een uitgebreide kennismaking met het paard / de paarden waardoor de interactie al op gang komt. We laten het verdere verloop van de sessie vooral afhangen van de behoefte van de coachee op dat moment en de reacties van het paard. Wat zien we bij het paard en wat gebeurt er bij de coachee.
Daarnaast werken we heel intuïtief en nemen we alle indrukken (weer, verkeer, gedrag andere paarden) die we binnen krijgen mee in onze sessie.
In bepaalde gevallen kan het een systemische sessie worden. Het paard vangt dan een bepaalde energie op bij de coachee die te maken heeft met zijn of haar ‘systeem’. Bij een systemische sessie staat het paard voor iets of iemand uit de omgeving van de coachee.
Bijzonder is dat als het paard systemisch “gaat staan”, er altijd een (h)erkenning van de coachee volgt. Vaak is het dat de persoon of situatie waar het paard voor staat niet bewust op dat moment in gedachte was bij de coachee. Pas na de vraag van de coach, voor wie of wat kan het paard nu staan, komt de herkenning.
Het is niet altijd nodig zaken hardop uit te spreken, wel is het belangrijk zaken die spelen te erkennen. Voor het paard ben je dan congruent in gedrag en uiting.

Na de 1^e sessie verandert er al veel. Er wordt meer rust en structuur ervaren en men is positiever ingesteld. Het voelt als een opluchting, er is een last van hun schouders gevallen.
Ze weten welke bagage ze hebben maar kunnen er beter mee omgaan.
Na de 2^e sessie wordt de verandering al meer bevestigd.

Het mooie is dat een van de paarden, Willem, een paard is met een verleden. Toen hij hier in dekudde kwam liet hij beetje bij beetje zien wie hij eigenlijk was. Door de (helende) werking van de kudde en het feit dat hij gewoon paard mocht zijn, kon hij zich zelf worden. Een trots en tikkie eigenwijs paard met een heel goed en lief karakter. Nu is hij zelfs de beschermer van de kudde.
Eerst wilde hij niet coachen en gebruikten we hem alleen voor observatie-opdrachten.

Bij mensen met PTSS is juist hij degene die zich meldt. Hij laat zien dat je, ondanks wat je hebt meegemaakt, je weer trots en vol zelfvertrouwen in het leven kan staan. Dat wordt ook regelmatig ervaren door de coachee, en door hen zelf uitgesproken: “Zo wil ik weer zijn, trots en zelfverzekerd zoals Willem, een paard met ook een verleden, en hier heb ik de eerste stappen daartoe genomen”. En er ontstaat bewustwording dat ze zelf de regie moeten nemen!

De belangrijkste voordelen van coaching met paarden die worden genoemd:

• Je bent buiten bezig, niet opgesloten in een kamertje
• Je wordt niet gedwongen je verhaal te vertellen, geen gewroet in het verleden. Het is aan jezelf of je iets wel of niet wil vertellen
• Je wordt geaccepteerd zoals je bent
• Je kan je ontwikkeling toetsen
• Er wordt de tijd voor je genomen, men krijgt niet van te voren te horen dat binnen een uur iets moet zijn benoemd of afgerond.
• Wij laten de coachee praten, en met behulp van open vragen komt men zelf tot aanknopingspunten en behoeften. Er worden geen aannames gedaan en geen interpretaties.