Wat is leiderschap?

Een van de definities is:
Leiderschap is een proces waarbij een individu een groep van individuen beïnvloedt om een bepaald doel te bereiken. Vaak is dit iemand die een leidinggevende positie heeft binnen de desbetreffende groep, maar dit is geen vereiste.
Tot zover de theorie, nu de praktijk.

Je hebt het vast wel eens meegemaakt. Bijvoorbeeld tijdens een vergadering. De voorzitter, meestal de leidinggevende, is aan het woord en is alleen aan het zenden. De deelnemers zitten een beetje onderuitgezakt het aan te horen. Vaak met van alles bezig behalve met het agendapunt van dat moment.
Zo af en toe is er wat gefluister, wordt met de ogen gerold of er klinkt een luide zucht. Midden in het verhaal vraagt iemand: ‘zeg, wie wil er nog koffie?’ en begint te rommelen.
De spreker zegt er wel iets van maar niemand die zich daar iets van aantrekt. Totdat een van de deelnemers een opmerking maakt en iedereen ineens rechtop gaat zitten en er een discussie ontstaat. Tijdens dit relaas is er niemand die niet aandachtig luistert.
Hier heb je waarschijnlijk te maken met een leidinggevende die dat wel in naam is maar er is nog een leidinggevende: de natuurlijke leider.
Iemand die niet in naam de baas is maar wel informeel het team leidt. Iemand met een natuurlijke kracht waar mensen graag bij in de buurt zijn. Op een natuurlijke, ongedwongen manier leidt hij het team naar een bepaald doel. Het mooiste zou zijn als de formele en informele leider 1 persoon zou zijn. Dat de leidinggevende een natuurlijk leider is.

Je hebt het vast wel eens gezien. Bijvoorbeeld in een weiland met een kudde paarden. Als het een kudde is van gemengde leeftijden is dat het mooiste te zien.
Een groepje jonge dieren, meestal hengsten, zijn elkaar aan het uitdagen en testen. Wie is er het sterkst, het slimst? Het gaat er niet altijd even zachtzinnig aan toe maar echt grote verwondingen brengen ze elkaar niet toe.
Als het echt te hard gaat, komt er altijd wel een ouder paard de boel even uit elkaar halen en op die manier de rust te herstellen. Dat is in het belang van de kudde. Dit hoeft niet altijd de leider te zijn.
De verdeling in een kudde is meestal dat een oudere merrie leiding geeft (en heeft) door haar ervaring en kennis. Daarnaast is er nog een hengst die de kudde beschermt. Hij loopt meestal achteraan om het overzicht te behouden. De merrie loopt voorop om de weg naar eten en drinken te laten zien.
De merrie en de hengst moeten samen werken om de kudde te laten overleven.

Het kenmerk van een natuurlijke echte leider is niet zijn nadrukkelijke aanwezigheid. Het kenmerk van een echte leider is het faciliterend aanwezig zijn. Zorgen dat de kudde (het team) het beoogde doel: eten en drinken, haalt. Of bij een team de beoogde doelstelling haalt. Dat kan alleen als iedereen samenwerkt en dezelfde kant op wil.

Dat is wat je van de paarden kan leren. Door hun natuurlijke eigenschappen zijn ze zeer geschikt om je leiderschapskwaliteiten te ontwikkelen. Ze reageren alleen op het hier en nu, ze hebben geen verborgen agenda. Ze accepteren iedereen zoals hij of zij is. Ze hebben geen oordeel. Ze laten het groepsbelang voor gaan op het individuele belang zodat ze daar zelf baat bij hebben. Je zou kunnen zeggen dat de leiders van een kudde, dienend leider zijn.